Kiểm định One-Sample T Test trong SPSS

Kiểm định One-Sample T-Test nhằm mục đích so sánh trung bình (mean) của tổng thể với một giá trị cụ thể nào đó. Chẳng hạn như kiểm tra xem điểm trung bình kỳ thi cuối kỳ của học sinh trong lớp là cao hơn, thấp hơn hay bằng 8 điểm; kiểm tra xem chiều cao trung bình của các ứng viên tham dự cuộc thi Hoa hậu Hoàn Vũ là cao hơn, thấp hơn hay bằng 1,7 mét,..v...v...

Cụ thể trong bài viết này, mình sẽ so sánh trung bình điểm đánh giá mức độ đồng ý các tiêu chí trong nhân tố Lương, thưởng, phúc lợi của nhân viên tại một công ty với giá trị 3. Thang đo được sử dụng để đo lường sự đồng ý trong trường hợp này là Likert 1-5. Và như các bạn biết, trong 5 mức độ của Likert, điểm 1 và 2 đại diện cho ý kiến là không đồng ý, điểm 4 và 5 đại diện cho ý kiến là đồng ý, điểm 3 là điểm trung gian ngăn cách giữa 2 bên không đồng ý và đồng ý. Mình muốn kiểm tra xem nhân viên có sự đồng ý trên mức trung lập hay không.
Đây là bảng đánh giá các tiêu chí trong nhóm Lương, thưởng, phúc lợi:

Giao diện cửa sổ One-Sample T-Test xuất hiện, các bạn đưa các biến cần kiểm định vào mục Test Variable(s), cụ thể trong trường hợp này là TN1 đến TN5. Tiếp đến, nhập giá trị muốn so sánh trung bình vào mục Test Value, cụ thể ở đây là 3.

Tới đây, có bạn nào thắc mắc rằng: Chỉ là so sánh trung bình với một con số thôi mà, cần gì phải làm kiểm định, cứ chạy thống kê trung bình rồi nhìn con số đánh giá là xong mà. Ví dụ, bảng kết quả ở trên khi chạy thống kê thì điểm trung bình các tiêu chí đều lớn hơn 3, vậy thì kết luận luôn chứ cần gì dùng đến kiểm định t ở bảng One-Sample Test?

Các bạn dễ dàng thấy được sig kiểm định t của tiêu chí TN1 là 0.099 > 0.05, điều này đồng nghĩa chúng ta sẽ chấp nhận giả thuyết Ho đối với TN1 (các tiêu chí TN2 đến TN5 vẫn bác bỏ giả thuyết do sig kiểm định t nhỏ hơn 0.05). Nói cách khác:

Các bạn cần lưu ý rằng, kiểm định One-Sample T-Test so sánh trung bình tổng thể với một giá trị  nào đó còn dựa vào nhiều yếu tố khác tác động lên giá trị mean nữa như kích thước mẫu, độ lệch chuẩn,... chứ không phải chỉ dùng tới mỗi giá trị mean. Chính vì vậy, khi muốn so sánh trung bình của một biến với một giá trị nào đó, bạn cần thực hiện kiểm định One-Sample T Test chứ không nên chỉ chạy thống kê mean và đi đến kết luận.